Close
History nerd #5: the fair maid of Kent

History nerd #5: the fair maid of Kent

In deze geschiedenisrubriek beschrijf ik de levens van sterke historische personen of bepaalde belangrijke gebeurtenissen, geef ik er mijn visie op en vertel ik waarom ik dit zo interessant vind. Nerd modus on dus.

Het is even geleden dat deze rubriek online kwam. Ik blijf wat hangen in de Engelse geschiedenis en wil het vandaag hebben over het merkwaardige parcours van een Plantagenet prinses. Haar naam zal misschien van heel ver een belletje doen rinkelen: Joan Of Kent. Spoiler alert: de naam Edward zal een paar keer voorkomen in dit verhaal dus neem er een koffie en een koekske bij en zet u schrap.

Een turbulente jeugd

Joan Of Kent is de jongste van vier en groeit op in een turbulente tijd. Haar vader was een halfbroer van koning Edward II. Wanneer die wordt afgezet door zijn vrouw Isabella van Frankrijk en diens minnaar Mortimer ten voordele van haar jonge zoon, kiest hij partij voor zijn halfbroer. Nadat Isabella’s zoon Edward III aan de macht komt, wordt Joan’s vader geexecuteerd en komt zij samen met haar moeder, broers en zussen onder huisarrest te staan. Wanneer de nieuwe koning, Joan’s neef, zich later tegen zijn moeder Isabella en Mortimer keert, wordt het gezin van Joan in ere hersteld. Ze gaat naar het hof en komt onder hoede van Edwards koningin, Philippa Of Hainault.

Edward III zou de koning worden die de 100-jarige oorlog met Frankrijk start en ook een ridderorde opricht, The Knights Of The Garter, naar het voorbeeld van de legende van koning Arthur. Op jonge leeftijd komt Joan in contact met deze ridders en dat zou niet zonder gevolgen blijven.

Een niet zo monogaam huwelijk

Joan is knap en krijgt heel wat aandacht aan het hof. Op 12-jarige leeftijd legt ze in het bijzijn van enkele getuigen een geheime huwelijkseed af met Thomas Holland, een ridder zonder vooruitzichten. Voor de nicht van de koning met Lancasterbloed niet echt een slimme zet en trouwen zonder koninklijke toestemming was bovendien een misdaad. Joan weet haar huwelijk goed verstopt te houden.

Vlak na het huwelijk trekt haar man namelijk naar het slagveld. Haar moeder en de koning hebben ondertussen een ander huwelijk voor haar geregeld. Met William Montagu, erfgenaam van de earl of Salisbury, een goede vriend van de koning. Het koppel is nog te jong om het huwelijk ook vleselijk te voltrekken en dus houdt Joan haar mond over haar eerdere geloften.

Wanneer Thomas na een veldslag succesvol terugkeert, maakt hij bekend dat Joan zijn vrouw is. De koning is hier uiteraard niet blij mee. Een commissie van de paus onderzoekt in Avignon de rechtsgeldigheid van haar eerste huwelijk. Joan wordt opgesloten door William en mag zichzelf niet verdedigen in dit proces. Uiteindelijk wordt haar eerste huwelijk rechtsgeldig verklaart, wat wil zeggen dat ze niet langer countess of Salisbury is, maar de vrouw van een minder belangrijke ridder.

Joan’s reputatie is hierdoor danig aangetast. Uiteraard wordt er gelachen in de straten met het dubbele huwelijk. De koning kan zo’n schandaal wel missen. Joan en Thomas trekken zich terug van het hof en zullen vier kinderen krijgen die hun jeugd overleven.

The black prince

Wanneer haar laatste broer sterft, wordt Joan in haar eigen recht Countess Of Kent, wat toch wat weelde met zich meebrengt. Voor Thomas is het uiteindelijk een echte eer om zo’n adellijke titel te mogen dragen. Lang heeft hij er wel niet van kunnen genieten. Na ongeveer 11 jaar samen te leven sterft Thomas en keert Joan in rouw terug naar het hof.

Haar jeugdvriend, Edward, de oudste zoon van Edward III, en dus de troonopvolger, heeft een boontje voor Joan en maakt haar het hof. De koning is eerst tegen het huwelijk gekant. Een buitenlandse prinses zou beter zijn en Joan heeft niet bepaald een nette reputatie. Bovendien zijn Joan en Edward neef en nicht in eerste lijn en moet er een dispensatie gevraagd worden bij de paus. Edward III stemt uiteindelijk in met het huwelijk en zo komt Joan wel heel dicht bij de kroon.

Haar man, die later de geschiedenis zal ingaan als the black prince, wordt prins van Aquitanië, een gebied dat de Engelsen in Frankrijk hebben veroverd. Maar Edward komt niet overeen met de plaatselijke edelen en mengt zich in een nutteloos conflict in Castilië (Spanje). Joan bevalt in Aquitanië van twee prachtige zonen: Edward (dit is de laatste Edward, belooft!) en Richard. De toekomst van de Engelse troon lijkt verzekerd.

Maar the black prince wordt ziek, heel ziek. En dan sterft tot overmaat van ramp hun oudste zoon Edward plots. Zijn vader wordt nog zieker en kan de politieke situatie in Frankrijk niet meer onder controle houden. Joan trekt met haar doodzieke man en jonge zoon Richard verslagen terug naar Engeland.

Op 46-jarige sterft Engelands troonopvolger en één van de beroemdste strijdheren ooit in zijn bed. Joan’s zoon Richard wordt zo eerste in lijn voor de troon. Joan beseft dat ze nooit koningin zal worden én dat we weg voor haar heel jonge zoon nog lang zal zijn. Richard’s grootvader Edward III is verzwakt en verlaat iets later dan zijn oudste zoon ook het rijk der levenden.

Queen mother

De 10-jarige Richard komt zo op de troon als Richard II. Joan zal als queen mother samen met John of Gaunt, Richard’s nonkel en earl of Lancaster, mee regeren tot Richard oud genoeg is. Zo regelt Joan het huwelijk met Anne of Bohemia, dochter van Karel IV van het heilige Roomse Rijk.

Richards regering was een turbulente periode. Hij wordt uiteindelijk afgezet door Lancaster (Henry IV, de zoon van John of Gaunt) en sterf een eenzame hongerdood. Joan zal dit gelukkig niet meemaken. Maar haar dood is even tragisch.

Haar oudste zoon met Thomas Holland keert zich op een gegeven moment tegen zijn halfbroer de koning, waarna Richard hem veroordeelt tot de dood. Joan smeekt Richard om dit niet te doen en sterft enkele dagen later. Dit conflict werd de druppel voor haar, nadat ze al twee echtgenoten en enkele jonge kinderen heeft moeten afgeven. In rouw spaart Richard uiteindelijk toch zijn halfbroer.

Fair maid of Kent

Joan herstelt haar reputatie wanneer ze met the black prince trouwt en wordt tot het einde van haar leven beschouwd als een knappe vrouw. Zo krijgt ze de bijnaam the fair maid of Kent. Ik vind dat ze een buitengewoon leven heeft geleid. Voor de liefde offert ze in eerste instantie haar aanzien op. Dat ze zich als 12-jarige laat verleiden is te begrijpen, maar ze kiest een paar jaar later toch voor Thomas Holland. En dat terwijl ze als Countess van Salisbury alles had wat haar hartje kon begeren. Ze had perfect kunnen zwijgen of haar eerste huwelijk kunnen ontkennen.

Ze maakt dus een moedige keuze die haar niet in dank wordt afgenomen door haar koninklijke familie en die haar reputatie de grond in boort. Het is dan ook een beetje een vreemde zet wanneer Joan binnen de 9 maanden na de dood van Thomas met Edward trouwt. Ineens wordt ze de potentieel nieuwe koningin in plaats van de vrouw van een eenvoudige ridder. Ineens blijkt Joan heel wat ambitie te hebben…

Haar derde huwelijk is bovendien een risico vanwege haar reputatie. Haar kinderen worden zo troonopvolgers, maar als er ook maar een klein beetje twijfel zou zijn over de rechtsgeldigheid van haar eerste huwelijk zou dat grote consequenties kunnen hebben. Haar zogenaamde tweede man was nog in leven op het moment dat ze met the black prince trouwde en dat zou hun kinderen tot bastaarden maken. Iets dat wel eens tegen haar zonen gebruikt zou kunnen worden door iemand die zelf op de troon aast…

Het zal uiteindelijk niet zo’n vaart lopen en Joan heeft best wat invloed gehad op de regering van haar jonge zoon. Er wordt niet langer gelachen met the fair maid of Kent. Tot op heden stroomt Joan’s bloed door de aderen van de huidige koninklijke familie van Engeland.

Meer lezen?

  • Ik las over Joan Of Kent in ‘the shadow queen‘ van Anne O’Brien. Het boek focust voornamelijk op haar eerste twee huwelijken en hoe die kwestie wordt opgelost, maar ook haar relatie met the black prince wordt uit de doeken gedaan.
  • Een ander boek op het lijstje is ‘A triple knot‘ van Emma Campion. Ook hier gaat het, zoals de titel al doet vermoeden, over de dubbele relatie die Joan in het begin van haar leven aangaat.

Wat zou jij gedaan hebben in Joans plaats? Voor de liefde en onzekerheid of de standvastigheid en het aanzien kiezen?

Meer History Nerd berichten?

Meer van dit soort verhalen? Schrijf je dan in voor mijn nieuwsbrief waarbij ik je meeneem naar lang en minder lang geleden. Je kan alvast mijn gepubliceerde nieuwsbrief lezen in het archief. En na inschrijving ontvang je één à twee keer per maand mijn verhalen in je mailbox. 

0 thoughts on “History nerd #5: the fair maid of Kent

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *