Close
History nerd #2: Cecily Neville

History nerd #2: Cecily Neville

In deze geschiedenisrubriek beschrijf ik sterke personen of gebeurtenissen, geef ik er mijn visie op of vertel ik waarom ik dit zo interessant vind. Nerd modus on dus.

In de categorie: sterke vrouwen uit de geschiedenis had ik het de vorige keer over de fantastische Isabella D’Este. Vandaag duiken we in mijn grote liefde, wat geschiedenis betreft dan toch, de Engelse middeleeuwen en Nieuwe Tijd.

In 1415, het geboortejaar van Cecily – de laatste telg van het toen nog onbelangrijke Neville-geslacht -, staat het land namelijk aan het begin van een burgeroorlog. Eentje die heel lang zal duren, vele levens zou eisen, de Tudors aan de macht zou brengen én de inspiratie zou vormen voor Game Of Thrones. Jawel, alleen al over de Rozenoorlogen, of in het Engels the Cousin’s War genaamd, kan ik blogbericht na blogbericht vol typen.

Maar vandaag leg ik dus de focus op Cecily Neville die een prominente rol zal innemen in deze koningsstrijd. Twee van haar zonen zullen namelijk koning van Engeland worden.

Red rose, white rose

Cecily was de jongste dochter van Ralph Neville, graaf van Westmorland, en Joan Beaufort. Beaufortbloed betekende in die tijd dat je afstamde van John Of Gaunt, een zoon van koning Edward III, en diens derde vrouw Katherine Swynford. Koninklijk bloed dus en ze behoorde hiermee tot de Lancasterzijde, net zoals de toenmalige koning Henry IV, die een soort van (achter)neef was.

Cecily was de jongste en dus rotverwend. Haar vader trouwde twee keer en had maar liefst 22 kinderen! De kinderen van zijn eerste vrouw leefden trouwens in onmin met de tweede vrouw en haar nageslacht. Cecily bracht haar jeugd door in Raby Castle in Durham en werd daarom de Roos van Raby genoemd. Daarnaast was ze koppig en trots wat haar de bijnaam Proud Cis opleverde. Toch werd ze op haar 9de uitgehuwelijkt. Met zoveel kinderen en vooral ook dochters kan de inspiratie al eens op zijn en de keuze viel op Richard Plantagenet, Duke Of York.

Plantagenet? Inderdaad, ook deze Richard had koninklijk bloed, maar wel Yorkbloed. Wat wil zeggen dat hij afstamde van een andere zoon van Edward III. Klein detail: die zoon was ouder dan John Of Gaunt en technisch gezien hadden de Yorks dus een grotere claim op de troon dan de Lancasters en de Beauforts. Alleen hadden de graven van York hier nog nooit een probleem van gemaakt, of werden ze nooit serieus genomen. Tot nu.

Of haar vader nu wel of niet had voorzien dat de ambitieuze Richard zijn troon zou opeisen, Cecily trouwde met hem op jonge leeftijd en ze werd daarmee op slag gravin van York. En zo veranderde ze dus van kamp: van rode naar witte roos.

Echtgenote van de troonpretendent

In het begin vocht haar man Richard nog voor de koning. Onder andere in Frankrijk. Na een dochter, Anne, zette Cecily een eerste zoon op de wereld: Edward. Een omstreden geboorte want Edward zou verwekt zijn door een boogschutter terwijl Richard in Frankrijk was. Het gerucht werd al snel de kop ingedrukt maar zou later nog een belangrijke rol spelen. Het is overigens nooit uitgeklaard of Edward wel of niet Richards zoon was. Ik vermoed van wel, de Lancasters zouden deze roddel verspreid kunnen hebben om de erfgenaam van de Yorks te ‘besmetten’ met hun praatjes.

Cecily zou Richard uiteindelijk 12 kinderen baren, maar slechts 7 overleven hun kindertijd. 4 zonen en 3 dochters die elk hun rol zouden opnemen in de Engelse geschiedenis.

Wanneer Richard uiteindelijk de troon opeist en het land in burgeroorlog stort nemen vooral Cecily’s oudste broer, graaf van Warwick, en zijn zoon, Richard, later bijgenaamd the kingmaker, een belangrijke rol op. De Nevilles treden naar voren en tijdens de eerste veldslagen gaat het gelijk op tussen York en Lancaster. Daarna lijkt York te gaan overwinnen en Cecily trekt naar Londen, in de verwachting dat haar man daar als koning onthaald zal worden. Maar tijdens the battle of Wakefield worden haar man, haar broer én haar tweede oudste zoon Edmund omgebracht. Hun hoofden worden afgehakt en op staken gespietst door koningin Margaret of Anjou en haar aanhangers. Edmund was amper 17. Cecily trekt in ballingschap en stuurt haar twee jongste zoontjes George en Richard ter bescherming over de plas naar Burgundy.

In ballingschap zal ook haar jongste dochtertje overlijden. Haar oudste dochter Anne, met wie ze nooit een goede relatie heeft gehad, is via haar huwelijk overgelopen naar Lancaster. De roos van Raby blijft eenzaam achter met haar resterende dochters om zich heen en het ziet er niet goed uit.

Moeder van koningen

Maar dan komt de 18-jarige Edward uit Ierland met zijn neef Warwick en een leger om de troon van zijn vader op te eisen. York is opnieuw aan de winnende hand. Edward wordt uiteindelijk gekroond tot Edward IV en Cecily kan naar het hof als moeder van de koning. Daar zal ze heel wat invloed uitoefenen, maar wanneer Edward trouwt met de oudere weduwe Elizabeth Woodville verzuurt de relatie.

Die relatie ontploft al helemaal wanneer Edward jaren later zijn broer George executeert. George was Cecily’s favoriete zoon. Ambitieus, koppig en ook rotverwend. Hij had wel wat weg van zijn moeder, maar pleegde verraad en moest dat mijn leven bekopen. De koning van Engeland die zijn broer openlijk vermoord. De Yorks waren tot alles in staat.

Van haar 4 prachtige zonen blijven dan alleen Edward en de veel jongere Richard nog over. Maar dan overlijdt koning Edward, met slechts een minderjarige zoon om hem op te volgen. Een nieuwe burgeroorlog volgt waarbij de Woodvilles strijden voor het recht van hun troonopvolger tegen Richard, die door zijn broer was aangeduid als voogd van zijn jonge neef. Richard sluit de twee zonen van Edward op in de Tower om hen veilig te houden, maar niet veel later verdwijnen ze allebei. Er wordt nooit meer iets van hen vernomen. Richard neemt de troon uiteindelijk voor zichzelf en rakelt het gerucht over de boogschutter hierbij opnieuw op (want als Edward een bastaard was dan zijn zijn zonen dat ook). Richard III zou 2 jaar lang een onpopulaire koning zijn.

De verhouding tussen Cecily en Richard is wel zeer goed, maar dan wordt Richard gedood door Henry Tudor en trouwt die haar kleindochter Elizabeth of York, Edward’s oudste dochter. Cecily overleeft op deze manier haar man, al haar zonen, de meeste van haar dochters (enkel Elizabeth en Margaret overleven hun moeder) en enkele kleinkinderen. Ze speelt nog een kleine rol tijdens de Tudorperiode en blijft de Yorktak van de familie steunen, maar ze zal uiteindelijk eenzaam overlijden in een klooster. De roos van Raby is uitgebloeid.

Sterke vrouw?

Cecily is het schoolvoorbeeld van hoe hard fortune’s wheel kon omkeren tijdens de Rozenoorlogen. Van hoe hard ambitie hele families kan verwoesten. Als Lancaster is ze weggegeven aan York en heeft ze moeten vechten voor de troon. De troon die haar uiteindelijk niet gelukkig heeft gemaakt. Cecily is een tijdje de belangrijkste vrouw van het land geweest, terwijl ze het jaar daarvoor in zak en as haar jongste zoontjes het land moest uitsturen.

Uiteindelijk hebben haar zonen met hun machtswellust de familie kapot gemaakt. Er waren zoveel zonen van York, maar toch kon een Tudor de troon nemen. Via haar kleindochter Elizabeth zit er evenwel Yorkbloed in de hedendaagse koninklijke familie.

Meer lezen?

  • Ik was wel al bekend met Cecily, maar door het boek Red rode, white rose van Hickson heb ik haar echt goed leren kennen. Er zit een fictieve liefde in het boek om het verhaal wat meer te kruiden, maar de meeste feiten kloppen wel. Straf boek!
  • The sunne in splendour vertelt het verhaal van Richard III en behandelt bijna de volledige Rozenoorlogen vanuit het Yorkstandpunt. Vooral de dood van zijn vader en zijn oudere broer Edmund wordt op een mooie manier behandelt en Cecily neemt uiteraard ook een rol op in het boek. Aanrader.
  • Cecily Neville is zowat de enige vrouw uit die periode waarover Gregory nog geen boek heeft geschreven. Maar in de tv-serie The White Queen wordt ze – als de oudere ‘queen mother’ – geweldig neergezet door Caroline Goodall. Dit is de trotste Cecily zoals ik ze mij voorstel.
  • In de BBC-serie en Shakespeare-adaptatie The Hollow Crown wordt Cecily vertolkt door Judi Dench. All the love for Judi, maar niet mijn favoriete adaptatie.
  • Als je even zoekt vind je nog heel wat andere boeken over de Rozenoorlogen of over Cecily. Ik weet nog wel wat te lezen 🙂

De Rozenoorlogen uitleggen is geen sinecure, hopelijk heb ik het een beetje verstaanbaar overgebracht. Wat denken jullie van Cecily Neville? Tips voor een volgende ‘history nerd’-bericht?

Meer van dit soort verhalen? Schrijf je dan in voor mijn nieuwsbrief waarbij ik je meeneem naar lang en minder lang geleden. Je kan alvast mijn gepubliceerde nieuwsbrief lezen in het archief. En na inschrijving ontvang je één à twee keer per maand mijn verhalen in je mailbox. 

0 thoughts on “History nerd #2: Cecily Neville

  1. Ik heb er wat over gelezen toen we naar The White Queen keken en ik wat meer achtergrondinformatie nodig had. Het is een ingewikkelde affaire vind ik, maar wel heel interessant. Dat verhaal van die twee jongens in de tower die nadien nooit meer werden teruggevonden… scary!

    1. Over the princes in the tower wil ik nog wel eens apart schrijven, over de mogelijke theorieën. Maar inderdaad heel freaky. En het is ingewikkeled, maar ook uitermate boeiend vind ik zelf 🙂

  2. Oh wat hou ik hiervan! Ik ben zelf verzot op die periode en had dus wel al wat over Cecily gehoord 🙂 Ik kijk nu al uit naar wie de hoofdrol gaat spelen in je volgende ‘history nerd’ bericht 🙂

    1. Hahaha, maar bij mijn weten is er qua personages en plotwendingen niets uit de Rozenoorlogen overgenomen. Het is meer het idee van families die vechten om de troon ofzo 🙂

  3. Oké, zoveel troonswisselingen en intriges en moorden en waarom noemen die hun kinderen allemaal Richard en Edward? (confused parrot) Je weet het wel weer helder te brengen. Ik kom zelfs in de verleiding om één van die boeken op mijn leeslijst te zetten!

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *