Close
History nerd #1: Isabella d’Este

History nerd #1: Isabella d’Este

Na lang wikken en wegen heb ik besloten om toch een geschiedenisrubriek in het leven te roepen. Hierin beschrijf ik sterke personen of gebeurtenissen, geef ik er mijn visie op of vertel ik waarom ik dit zo interessant vind. Nerd modus on dus.

Ik had deze rubriek kunnen starten met de Engelse geschiedenis, want dat is zo hard mijn ding. Maar ik kies met opzet even iets anders. De Italiaanse Renaissance is namelijk ook mijn dingetje. In de categorie: sterke vrouwen uit de geschiedenis wil ik het vandaag even hebben over Isabella d’Este.

Wie? Wel, ik ben er vrij zeker van dat je nog nooit van haar hebt gehoord. Lucrezia Borgia? Die ken je waarschijnlijk wel. Deze twee vrouwen zouden later grote rivalen worden. En wat mij betreft wint Isabella het met haar intelligentie van de meer verdorven Lucrezia.

Het huis d’Este

We schrijven 15de eeuw. Isabella is de dochter van de hertog Ercole d’Este aan het hof van Ferrara, Italië. Ze heeft een jongere zus Beatrice en drie jongere broers, Alphonso, de latere hertog d’Este, Ippolito, Ferrante en een halfbroer Giulio. De drie laatste zouden later in een vrij hevig conflict raken waarbij Ferrante en Giulio uiteindelijk Alphonso wilden vermoorden. Ippolito ontdekt dit en ze worden beide ter dood veroordeeld, maar broedermoord is nogal heftig dus de straf wordt omgezet naar levenslange opsluiting. Een fijne familie om in geboren te worden dus.

Mantua en Milaan

Isabella en Beatrice worden ondertussen uitgehuwelijkt aan andere belangrijke hertogdommen. Er ligt een oorlog met Frankrijk op de loer (zal later bekend staan als de eerste Italiaans Oorlog, wat een vrij ingewikkeld conflict geweest is) en Ferrara heeft nood aan bondgenoten. Isabella huwt met Francesco Gonzaga, de hertog van Mantua.

Beatrice trouwt met Ludovico Sforza, bijgenaamd Il Moro, de hertog van Milaan. Hij is een indrukwekkend man, heeft Leonardo Da Vinci aan zijn Hof en zal een ontzettend belangrijke rol spelen in de oorlog. Fransceso daarentegen is een minder knappe man en heeft wel veel rijkdom en invloed, maar weinig interesse in zijn vrouw. Toch heeft Isabella, zo zal later blijken, de beste deal gedaan. Beatrice sterft op 21-jarige leeftijd in het kraambed en Il Moro wordt uiteindelijk opgesloten door de Franse koning.

Lucrezia Borgia

Uit het liefdeloze huwelijk van Isabella en Francesco zullen uiteindelijk 8 kinderen geboren worden. Wanneer Lucrezia Borgia, de dochter van de paus notabene, trouwt met Isabella’s broer de hertog Alphonso, begint haar nieuwe schoonzus een affaire met haar man. Lucrezia en Francesco zullen een hele tijd lovers blijven tot Lucrezia ontdekt dat hij Syfilis heeft opgedaan in een hoerenkot. Zelfs een Borgia vindt dat een brug te ver 🙂

Mecenas en regentes

Maar waarom is Isabella nu zo bijzonder? Wel, Isabella heeft doorheen haar leven heel wat kunstenaars, schrijvers en andere intellectuelen middelen geschonken. Ze was een enorme mecenas/patrones voor de kunst en heeft gecorrespondeerd met o.a. Da Vinci, Michelangelo, Bembo, Mantegna en nog vele anderen.

Maar ook politiek heeft Isabella een belangrijke rol gespeeld. Toen Milaan, het Hof van haar schoonbroer, door de Franse troepen werd bezet onderhandelde Isabella zelf met de Franse koning om Mantua te beschermen. De Franse koning, Louis, was onder de indruk van haar charmes en Isabella slaagde in haar missie. Meer nog: ze gaf verschillende Milanese vluchtelingen onderdak. Ook na de dood van haar man bleef Isabella politiek en artistiek werk verrichten. Ze werd over heel Italië bewonderd als een goede en sterke vrouw, zowel voor als na haar dood.

Wat ik zo fascinerend vind aan haar is dat ze zich staand heeft weten te houden in een mannenwereld en dat ze eigenlijk daardoor meer respect heeft veroverd dan haar man en zelfs haar broer. Ze is uitgehuwelijkt aan een man die niets om haar gaf en heeft toch een mooi leven voor zichzelf en heel wat mensen rondom haar geschapen. Terwijl thuis in Ferrara iedereen elkaar probeerde uitmoorden en haar broer een overspelige bruid in huis nam, heeft Isabella haar hertogdom beschermd tegen de Fransen en beloftevolle kunstenaars het geld gegeven om er hun beroep van te maken. En die kunstenaars worden tot op de dag van vandaag door ons bewonderd. Ze had smaak, dat in ieder geval.

Mona Lisa

We weten dat haar zus Beatrice is geschilderd door de grote Da Vinci, een man die door Isabella heel erg werd bewonderd en met wie ze heel wat brieven uitwisselde. We weten ook dat Leonardo een schets van Isabella heeft opgestuurd en een aantal jaren later vraagt zij hem in een brief naar ‘het beloofde portret’, dat haar uiteindelijk nooit zal bereiken. Sommige historica menen dat Isabella wel eens Mona Lisa zou kunnen zijn, ook al wordt algemeen aangenomen dat dit Lisa del Giocondo is. De vraag blijft dus of dit ‘beloofde portret’ nooit is geschilderd, nooit is teruggevonden of dat zij dan toch model stond voor het alom bewonderde schilderij dat nu in het Louvre hangt. Ik twijfel persoonlijk tussen 1 of 2 en ik hoop voor haar het tweede zodat haar droom om door hem geschilderd te worden toch is uitgekomen.

Meer lezen?

In deze rubriek zal ik ook steeds enkele boekentips geven. Meestal zijn dit historische fictieboeken, het zijn dus verhalen over de gebeurtenissen, maar niet alles is gebaseerd op feiten. Toch een belangrijke opmerking om mee te geven!

  • Ik maakte kennis met Isabella door het boek Leonardo’s Swans (de muze van Leonardo in het Nederlands) van Karen Essex. Het verhaal gaat over Isabella en Beatrice, hun onderlinge band, de Italiaanse oorlog en ook over de relatie tussen Da Vinci en de zussen. Van dit boek heb ik indertijd enorm genoten.
  • Sins of the house of Borgia, dat je ook kan vinden onder de titel The book of love, van Sarah Bower gaat voornamelijk over Lucrezia en Cesare Borgia. Maar het boek speelt zich wel af ten tijde dat Lucrezia was getrouwd met Alphonso d’Este en ze aan het hof van Ferrara verbleef. Isabella is in het boek maar een bijpersonage, maar vooral het plot van de d’Este broertjes wordt hier goed uit de doeken gedaan.

Ik ben eigenlijk wel op zoek naar meer boeken over Isabella of het hof in Ferrara, maar jammer genoeg wordt er niet zo veel over geschreven. Iemand nog een aanrader?

Had jij al eens van Isabella d’Este gehoord? Welke sterke vrouw uit de geschiedenis bewonder jij?

Meer van dit soort verhalen? Schrijf je dan in voor mijn nieuwsbrief waarbij ik je meeneem naar lang en minder lang geleden. Je kan alvast mijn gepubliceerde nieuwsbrief lezen in het archief. En na inschrijving ontvang je één à twee keer per maand mijn verhalen in je mailbox. 

0 thoughts on “History nerd #1: Isabella d’Este

  1. Zo leuk, een geschiedenisrubriek; love it😍 Ik kende deze Isabella inderdaad nog niet, maar ben nu wel geïntrigeerd om alvast de boeken die je oplijst te gaan lezen. Meer van dit👌🏼

  2. Wat een zalige rubriek! Ik ben nu al fan 🙂 Van Isabella had ik nog niet gehoord, dus reden te meer om de boekentips die je mee gaf eens te lezen.

  3. Awel ik ken geen enkel van de mensen die je hier noemt. Maar heb je stukje met veel plezier gelezen 🙂 Ferrara is trouwens een mooie stad om een dagje in rond te wandelen!

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *