2018 is het jaar dat ik 25 word. Voor velen is dat de ideale leeftijd. Je moet nog veel beslissingen maken in je leven. Alles kan nog. Maar het is tegelijk de leeftijd dat velen zich wat vastrijden. Dat de keuzemogelijkheden je belemmeren. Dat je je afvraagt of dit het nu wel is. Wat dit ook mag zijn.
Omdat er over schrijven kan helpen om het onderwerp toegankelijker en meer bespreekbaar te maken vond ik het een goed idee om een rubriek in het leven te wijden die enkele moeilijkheden, vragen, onzekerheden over de quarter life bespreekt. Want er is zoveel zever over te vinden online en dat helpt de vooroordelen niet echt de wereld uit.
Vandaag heb ik het over verwachtingen, sociale druk en hoe wij elkaar allemaal in hokjes proberen te plaatsen, terwijl niemand van ons in een hokje past.
Jullie beurt
Het was op het trouwfeest van een vriendin, die, en ik zeg dit zonder dat het iets hoeft te betekenen, een aantal jaartjes ouder is dan mezelf. Maar daardoor was ik met mijn 25 lentes bij de jongste aanwezigen van de vriendenkring. Het was tegelijk ook de eerste grote sociale aangelegenheid (in afwachting van kerst, dan gaat de sociale verwachting pas echt los gaan) waar het lief en ik aanwezig waren. En waar je dus andere koppels ontmoet die je niet heel goed kent.
En dan zie je het van ver aankomen. Eén, twee, drie…. ‘Wanneer is het aan jullie?’.
Ik heb doorheen de jaren heel wat talenten ontwikkeld. En al zeg ik zelf, een van die grote talenten is de snelheid waarmee ik de pupillen kan doen draaien in mijn ogen. Rologen, ik kan dat echt heel goed en dit was wederom de perfecte kans om het nog eens te bewijzen.
Enfin, alle gekheid op een stokje. Die vraag is perfect normaal zekers? Er zit daar een prachtig koppel te shinen aan de hoofdtafel en trouwen is onvermijdelijk het onderwerp van de dag. Dus ofwel heb je het dan over hoe je eigen grote dag was, ofwel moet je met heel veel enthousiasme vertellen hoe je je eigen huwelijk ziet en dat het nu echt wel eens tijd wordt dat het lief me gaat vragen. Een andere optie lijkt er niet te zijn. Als je, zoals ik, helemaal geen mening hebt over trouwen dan val je uit de boot.
In verwachting
Eigenlijk was dit één grote inleiding tot het punt dat ik wil maken:
Ik ben in verwachting. En voor je rare dingen begint te denken of dit als een mega grote aankondiging ziet. Jij ook. Wij zijn allemaal in verwachting. In sociale verwachting. Bij mij heet het kind momenteel een eigen huis (‘Wanneer ga je er in wonen?’ is de vraag ik die het meeste hoor, terwijl ik letterlijk nog maar net een afgewerkte fundering heb ^^) en heel soms ook, zoals bovenstaand voorbeeld illustreert, ’trouwen’. Jij bent misschien in verwachting van een partner, een kind (maar dan zonder al effectief zwanger te zijn) of een baan.
Mensen hebben verwachtingen over hoe jij je leven invult en gaan je daar ook op wijzen. Ze verwachten dat je het stappenplan volgt. Dat begint met ‘Weet je al wat je wil gaan studeren’ als je amper 16 bent, gaat over in ‘Heb je al een job?’, ‘Heb je de liefde al gevonden’ en ‘Waar ga je wonen?’. En als je dan eindelijk gesetteld bent, mag je nog geen 2 keer ademhalen of je moet letterlijk in verwachting zijn van je eerste kind en oh hopelijk heb je dat huisdier niet overgeslagen en dat trouwfeest, dat moet toch wel echt jullie grote moment worden.
Het stopt nooit
Ik mag op de vraag ‘wanneer is het jullie beurt om te trouwen?’ antwoorden ‘binnenkort’ of ‘we gaan nog enkele jaren sparen’ en dan krijg ik hoogstwaarschijnlijk een half opgetrokken wenkbrauw (oei die verdienen niet genoeg) en een positief antwoord. Ik kan wat stouter zijn en antwoorden dat ik niet wil trouwen. Dan krijg je twee opgetrokken wenkbrauwen en ‘wacht maar, je gaat nog boos zijn wanneer hij wacht met je te vragen’. Of ik kan antwoorden dat ‘het verdomme uw zaken niet zijn’ of ‘dat er steeds meer koppels scheiden’ en dan heeft mijn gesprekspartner geen wenkbrauw meer over en ik geen gesprekspartner meer (nu ik dit zo bekijk was dit eigenlijk de beste keuze geweest, maar ik koos toch voor de tweede optie).
Die sociale druk stopt nooit. Een getrouwd koppel krijgt vragen over de kinderwens, een koppel met een kind krijgt vragen over een tweede. En als je denkt dat het daarbij blijft probeer dan eens te mee te doen aan de wedstrijd voor het beste kind. ‘Kan die van jou al lopen, praten, wiskundevraagstukken oplossen of zijn avocadotoast op Instagram zetten?’
Anderen gaan altijd de stippellijntjes van jouw toekomst voor zichzelf invullen en je daarop aanspreken. Je komt er nooit vanaf.
Hokjesdenken
Maar het is ook eigen aan de mens. Wij proberen zaken te categoriseren in hokjes om ons denkproces te vergemakkelijken. Wij kunnen niet om met onzekerheid en die hokjes helpen om daarvan af te komen. Aan elke leeftijd hangen associaties vast. Zo ben je als 25-jarige verondersteld al een partner en eigen plekje te hebben en moet je stilaan aan trouwen en kinderen beginnen denken. Die associaties geven de mensen aan de kersttafel een houvast om jouw levenssituatie te begrijpen.
En wat als je expliciet maakt dat je niet in het hokje dat ze voor jou voorzien hebben past? Wel, ik heb dit zelf al zo vaak geprobeerd met de boodschap ‘ik wil geen kinderen’. Believe me, er is geen uitspraak die harder tegen het normale hokje ingaat dan dat. Kinderen krijgen zit in onze natuur. Daar bestaat blijkbaar geen twijfel over mogelijk.
Vergelijk zo’n uitspraak met die rok waar je echt niet in raakt, met de beste wil van de wereld. Het is je lievelingsrok. Wel, je gaat je met alle kracht die je hebt in die rok wurmen en als dat niet lukt sla je met volle overtuiging aan het diëten. Want je moet die rok weer kunnen dragen.
Op dezelfde manier gaan mensen jou toch in dat hokje duwen. Want een incongruent antwoord zoals ‘ik wil geen kinderen’ zorgt voor een slecht gevoel bij de toehoorder (het wetenschappelijke woord hiervoor is dissonantie) en mensen gaan er alles aan doen om van dat gevoel af te raken. En daarom zeggen zij dingen als ‘wacht maar tot die biologische klok begint te tikken’. Ze doen jouw antwoord af als een uitspraak die ze niet serieus hoeven te nemen, want je bent nog te jong om te weten wat goed voor je is.
Om van hun eigen slechte gevoel af te raken gaan mensen dus opmerkingen maken die je slecht doen voelen. Want ‘wacht maar’ opmerkingen, daar krijg ik echt moordneigingen van.
Sociale verwachting en de quarter life
Wat heeft dit nu met de quarter life te maken? Wel, sociale verwachting zorgt voor een expliciete druk van je omgeving om ergens aan te voldoen (bv. de ideale partner vinden). Maar als je tijdens een quarter life crisis vol vragen zit en niet meer weet wat je met je leven wil, maakt deze druk dat alleen nog maar erger.
Want je weet met de beste wil van de wereld echt niet wat je moet antwoorden op die goedbedoelde vraag van je tante. En zij laat daarop haar afkeuring duidelijk blijken (om vooral haarzelf uit de wind te zetten) en jij blijft met een nog slechter gevoel achter.
Er bestaat niet echt een oplossing voor die sociale verwachting. Zoals ik al zei: het stopt nooit. Je gaat dus een manier moeten vinden om er mee om te gaan zonder dat je elke keer gefrustreerd raakt. En zelf heb ik daar zeker ook nog veel moeite mee.
Ik probeer er een beetje op te letten dat ik zelf niet van die uitspraken doe. Zodat ik niemand met dat rotgevoel opzadel. Dat is al een begin.
Heb jij soms last van sociale verwachtingen?
Herkenbaar. In sommige gevallen ga ik ervanuit dat de vragen (ook) uit interesse gesteld worden. De meeste mensen die me goed kennen, weten hoe ik denk over de grote kennisvraagstukken. Als het nodig is, kan ik heel goed scherp antwoorden. Ik voel me er gelukkig nooit rot om, maar ik kan me goed voorstellen dat andere mensen zich er wel slecht door voelen. Stel dat er weer wordt geïnformeerd naar je kinderwens, terwijl je in je derde ivf-ronde zit. Je weet niet alles van anderen en daarom is het goed om voorzichtig te zijn met vragen, opmerkingen of grapjes.
Ik begrijp zeker dat veel mensen dit oprecht vragen, maar je kan idd niet alles weten van die ander. En zeker wat betreft een niet vervulde kinderwens kan je mensen erg pijn doen door je vraag op een verkeerde manier te stellen. Voorzichtigheid is dus zeker geboden.
Ik heb daar kei hard last van. Want ik ben 35, heb geen partner, geen eigen huis (wel mee bezig) en geen kinderen en dat is volgens de maatschappij niet normaal. En jammer genoeg heeft de maatschappij dat zo hard in mijn hoofd gestoken dat ik dat ook niet normaal vind en daar dus ongelukkig van word. Ook wel omdat ik gewoon graag een relatie en kinderen zou willen vanuit mezelf, maar ik ben er zeker van dat die verwachtingen van buitenaf ook een grote rol spelen.
Die vergelijking van de te kleine rok vind ik wel een mooie.
Zolang je maar beseft dat je niet altijd moet voldoen aan verwachtingen. En dat het perfecte leventje niet bestaat. Je kan niet meer dan dan je kan doen. Dus als die rok niet past, dan past hij niet. Misschien moet je dan gewoon op zoek gaan naar een nieuwe lievelingsrok die wel past ;).
De sociale verwachtingen inzake kinderen waren een groot deel van mijn leven de voorbije jaren. De vragen kwamen van overal, de aanmaningen om er dringend werk van te maken ook. Ik werd er lastig en ambetant van en droeg op den duur een schuldgevoel mee dat ik geen kinderwens heb. Stilaan kan ik het al meer loslaten. Waarschijnlijk denken veel mensen inmiddels dat er iets mis is waardoor we geen kinderen kunnen krijgen en dus blijven de vragen weg. Helaas doodt dat soms ook de hele conversatie…
Dat is idd helemaal niet aangenaam. Stevig hoe die verwachtingen conversaties kunnen sturen.
Ik kan er echt de kriebels van krijgen als mensen zo’n vragen stellen en vooral als er niet eerst iets van een gesprek aan vooraf gaat maar gewoon baf: Wanneer gaan jullie trouwen? Wanneer beginnen jullie aan kinderen? Om mensen wat te stangen zeg ik soms ook gewoon dat ik geen kinderen wel. Een tijd geleden was dat ook effectief zo, nu zou ik er wel willen maar ik sluit niet uit dat ik er volgend jaar weer anders over denk. Ik kan het gewoon niet zo goed verdragen dat dat het belangrijkste is in sommige mensen hun ogen. Daar kunnen ze misschien zelf ook niets aan doen en misschien moeten we er zelf gewoon duidelijker over zijn dat we dat geen fijne vragen vinden.
Ik begrijp je helemaal en antwoorden dat je het geen fijne vraag vindt zal waarschijnlijk ook voor slechte reacties zorgen, maar dan heb je je punt wel duidelijk gemaakt.
Op sommige vlakken hebben wij wel bepaalde verwachtingen van onze omgeving gevolgd, maar de laatste maanden krijgen we heel vaak de vraag wanneer er een tweede kindje komt. En elke keer moeten we ons verantwoorden waarom we zelf een andere keuze hebben gemaakt. Vermoeiend!
Dat is idd niet fijn! En zo je maar dat die verwachtingen nooit stoppen.
Als het aankomt op kinderen hebben we aan de sociale verwachtingen voldaan. Allee, het is te zeggen, we hebben er eentje. En nu Tuur naar school gaat komt steeds vaker de vraag “en wanneer komt er een broertje of zusje”? Als we dan uitleggen waarom niet komt er heel veel onbegrip. Verder hebben we lang gewacht om te bouwen (en voldoet dat huis volgens sommige ook niet aan de standaardverwachtingen) en zijn we niet getrouwd. En dat laatste, daar hebben we een paar jaar terug toch ook wel serieus wat uitleg moeten aan geven. En het is net dat wat ik niet fijn vind: die uitleg en verantwoording die je telkens moet geven. Dus ik probeer er heel hard op te letten om dat niet te verwachten van anderen. Maar toegegeven, het is soms ook sterker dan mezelf 🙂
Ja voila, die uitleg is vervelend, want eigenlijk heb je je helemaal niet te verantwoorden. Het zijn hun verwachtingen, niet de jouwe. Erop letten is al een goede stap inderdaad 🙂
Wel grappig, van mijn Lief en ik verwachtte letterlijk NIEMAND dat wij überhaupt wilden trouwen. Dus sinds kort verbazen we jan en alleman met onze aankondiging, haha! Wij leken blijkbaar gewoon ‘niet het type dat zou willen trouwen’. Ook een soort hokje en verwachting; I guess.
Haha, jep dat is het omgekeerde hokje. Maar zeg proficiat he!
‘Wanneer is het aan jullie?’ Hebben ze dat echt gevraagd??? Jullie zijn begot een jaar samen, take it easy he. (Wie, dan ga ik er op slaan :-D)
Helaas moet je tegenwoordig niet getrouwd zijn om de kindervraag te krijgen hoor. Ik krijg die vraag al zo’n jaar of 7-8. Deze kerst is de eerste kerst dat er niet één keer over gerept werd, hallelujah. Ik weiger om op dieet te gaan om in die mottige rok gewurmd te raken, nah.
Mijn tafelgenoten hebben dat gevraagd ja, haha 🙂
Echt, typisch.