Close
Berlijn #4: van de rauwe wijk Kreuzberg naar Eastside Gallery

Berlijn #4: van de rauwe wijk Kreuzberg naar Eastside Gallery

Berlijn is nooit echt een stad geweest die me veel zei. Ja, het is een geschiedenisrijke stad, maar oorlogsgeschiedenis is niet echt mijn dada. Niet dat het me niet boeit, want het is te belangrijk om nooit te vergeten, maar het is gewoon niet mijn interesseveld. Toen het lief in september 2018 op conferentie ging naar de Duitse hoofdstad besloot ik toch drie daagjes aan te sluiten (met dank aan Ryanair werd dat zelfs nog een extra nacht 😒).

Na heel wat oorlogsgeschiedenis en een wandeling door Mitte besloten op we op onze laatste dag naar Kreuzberg te trekken. Een wijk wat verder weg van het centrum, bekend om zijn street art en opkomende hipsterplekken. In die zin wordt de wijk vaak vergeleken met Shoreditch in Londen, maar ik vond dat er toch een totaal andere sfeer hing.

We ontbeten trouwens nog wel in Mitte, bij de hipstertent Commonground en ik vond het er eigenlijk wel tof. We trokken nog eerst naar het gedenkstatte van de Berlijnse muur voor we de metro naar Kreuzberg namen. Dus uiteindelijk hadden we nog een halve dag om er te spenderen.

Kreuzberg

Waar Shoreditch al een heel toeristische wijk is en je er zeker op zondagen over de koppen loopt, ben je in Kreuzberg als toerist in de minderheid tussen alle locals en -ook te vermelden- drugsdealers.

Want enkele weken later kwam Kreuzberg alweer slecht in het nieuws omdat de politie drugsdealers had opgepakt in Gorlitzer park. Het is een rauwe arme buurt, ook al vragen ze enkele straten verder miljoenen voor een optrekje omdat ze de buurt aan het herwaarderen zijn. In die zin moet je in bepaalde delen van Kreuzberg ’s avonds zeker oppassen en is het niet meteen een wijk om te verblijven.

P1140546

Klinkt allemaal heel negatief, maar als ik terugdenk aan Berlijn heb ik de beste herinneringen aan Kreuzberg. Ik vond het er echt heel chill. We aten de beste pizza ooit en wandelden in alle rust langs kunstwerken op straat. Ik heb me er geen moment onveilig gevoeld. Ik had op voorhand enkele straten opgezocht met heel wat street art werken en ook de app street art cities hielp ons navigeren.

P1140522

Als eerste passeerden we langs Victor Ash’s beroemde werk ‘Astronaut Cosmonaut’. Het staat ondertussen al meer dan 10 jaar op een muur in de Mariannenstrasse.

Tussendoor passeer je ook heel normale straten met soms felle graffiti en tags, maar soms ook het doodnormale leven zoals een school waar kinderen op de speelplaats spelen. Ik wil maar zeggen dat je niet te snel conclusies moet trekken als je de foto’s ziet.

P1140533

P1140547

De Skalitzer Strasse staat bekend om heel wat street art en op het kruispunt met de Oranienstrasse vind je er zelfs een gigantisch werk van onze Belgische trots uit Gent: ROA. 

P1140540

De onderkant zat jammer genoeg bedekt achter werken. Het zijn niet meteen gelukkige dieren die ROA hier afbeeldt. Maar ik ben fan van zijn werk en de boodschap die hij wil brengen. Ons menselijk stedelijk leven heeft een impact op de dieren die er leven, en die impact is meestal niet zo positief.

Ondertussen hadden we honger en de Time To Momo bracht ons naar pizzeria Zola. Het is wat zoeken naar de ingang. Je moet langs wat gebouwen door voor je op het rustig binnenplein een plaats kan uitzoeken op het terras. We hadden pas veel later door dat Zola in de top vijftig van beste pizzeria’s van Europa te vinden is. En jawel, het is één van de beste pizza’s die ik ooit heb gegeten en spotgoedkoop. We zaten echt tussen de locals te genieten van de zon. Zware aanrader! Ik keer er sowieso naar terug.

Dat Zola net op deze plek is gevestigd is geen toeval. De straten rondom het pittoreske landwehr canal zijn ze aan het herwaarderen. Hier zitten gezinnen te picknicken of lezen hipsters een boek aan de oever.

P1140562

Na een deugddoende lunch keerden we terug naar het rauwe deel van de wijk en wandelden we door Gorlitzer park, het park waar dus drugsdealers zouden huizen. We zagen er op dat moment veel politie, maar blijkbaar kon je er gratis je fiets laten graveren, dus er was niets aan de hand :D.

P1140575

We liepen nog langs wat werken, waarvan deze van Natalia Rak favoriet bleek. Zij is een Poolse straatkunstenares met vaak kleurrijke werken die bloemen bevatten. Dit werk heet ‘Tommorow never come’ en is gemaakt voor het Berlin mural fest in 2018.

P1140600

Hierna zakten we neer bij koffiebar Five Elephant, zij hebben verschillende vestigingen in Berlijn. Koffie en een stuk taart, meer hoeft vakantie niet te zijn soms.

In plaats van de metro terug te nemen besloten we nog een heel stuk door te wandelen en voor we het wisten staken we de spree over langs de Oberbaumbrucke. Dit is de mooiste brug van Berlijn in neogotische stijl.

P1140631

Steek je die brug over, dan kom je aan Eastside Gallery, waar het langste stuk van de Berlijnse muur is blijven staan. In 1990 hebben hier 118 kunstenaars hun visie op vrijheid op de muur geschilderd en deze straatkunst is nog steeds zo goed als in tact. Er waren ook plots veel meer toeristen. Eastside Gallery staat natuurlijk in elke reisgids.

P1140637

Hierna was het tijd om de koffers te pakken en naar de luchthaven te vertrekken. Mijn eerste kennismaking met Berlijn was kort, maar divers. Het is een stad met zoveel gezichten. Ik heb heel veel zin om nog een aantal keer terug te keren en alle gezichten te ontdekken. En nog eens pizza te gaan eten in Kreuzberg, een wijk die sowieso elke keer een ander uitzicht zal hebben.

Dit is mijn voorlopig laatste post over Berlijn, lees zeker ook mijn andere verslagjes:

Wat is jouw favoriete plek in Berlijn?

Op mijn reisgidspagina vind je een handig overzicht van alle bestemmingen die ik bezocht en de bijhorende blogposts die ik erover schreef. Zo vertrek je nooit zonder inspiratie op vakantie.

Berlijn #3: een wandeling door Mitte

Berlijn #3: een wandeling door Mitte

Berlijn is nooit echt een stad geweest die me veel zei. Ja, het is een geschiedenisrijke stad, maar oorlogsgeschiedenis is niet echt mijn dada. Niet dat het me niet boeit, want het is te belangrijk om nooit te vergeten, maar het is gewoon niet mijn interesseveld. Toen het lief in september 2018 op conferentie ging naar de Duitse hoofdstad besloot ik toch drie daagjes aan te sluiten (met dank aan Ryanair werd dat zelfs nog een extra nacht 😒).

Na de kennismaking met Prenzlauer Berg, waar we sliepen, hadden we nog een volledig weekend om de rest van Berlijn te verkennen. We begonnen met een wandeling door het centrum, de wijk Mitte dus. De wandeling is gebaseerd op eentje uit Time To Momo, en doet alle highlights van Mitte aan. Doordat ik de wandeling niet meer kan raadplegen (ik leende het boekje van een vriendin), moet ik toegeven dat het ondertussen al wat moeilijker was om helemaal te reconstrueren hoe we precies hebben gelopen. Maar de hoogtepunten uit de wandeling geef ik hieronder zeker mee.

We ontbeten bij de bekende koffiezaak The Barn op de Schonhauser Allee. De wandeling begon op Museumsinsel. Museumeiland is de toeristische trekpleister voor cultuurliefhebbers, zo vind je er het Neues Museum, Altes Nationalgalerij, Pergamonmuseum en Bodemuseum. Op het vasteland is ook het DDR-Museum en Deutsches Historisches Museum vlakbij. Al deze musea staan nog hoog op het lijstje. Ik ga dus nog een paar keer naar Berlijn moeten :). De blikvanger is echter de Berliner Dom. Ook om deze kerk te bezoeken moet ik absoluut nog eens terug naar de Duitse hoofdstad.

P1140269

We hadden zo’n zonnige dag dat de focus wel echt lag op het wandelen. We keken dus wel rond bij de musea, maar gingen niet binnen. De gebouwen zijn prachtig langs buiten en je vindt er allerlei zuiltjes. Zuiltjes zijn altijd favoriet hier :D.

IMG_4820

Neem je vanaf het museumeiland de bekende laan Unter den Linden richting de Brandenburger Tor, dan kom je het monument Neues Wache tegen. Dit wachthuis staat er al 300 jaar en is nu een zeer sobere herdenkingsplaats voor alle slachtoffers van oorlog en tirannie.

P1140303

Niet veel verder staken we de Bebelplatz over, met in het midden een gedenkplaat van de massale boekverbranding die hier in 1933 plaatsvond. Op het plein staat ook een gebouw van de universiteit en de staatsopera.

P1140319

We vervolgden onze weg richting Gendarmenmarkt. Dit 18de eeuwse plein stond in de reisgids omschreven als het mooiste plein van de stad. En hoewel ik altijd sceptisch ben wanneer ik zoiets lees, was het voor een keer niet gelogen. Het is een prachtig plein, met twee mooie kerken die op elkaar lijken. Lijken zeg ik, want ze zijn elk voor een totaal andere reden opgericht. De Französischer Dom herdenkt de Franse Hugenoten die hun land zijn moeten ontvluchten (het museum daarover in de kerk wil ik graag eens bezoeken de volgende keer), terwijl de Deutscher Dom dan weer gebouwd is voor de Duitse protestanten.

P1140324
De Französischer Dom

In het midden van het plein staat het neoclassicistische concertgebouw.

P1140327

Onze volgende stop: Checkpoint Charlie. Oftewel de meest toeristische plek van heel Berlijn. Het was tijdens de Koude Oorlog een controlepost om Oost-Berlijn te bereiken aan de overkant van de muur. Het staat wat vreemd nu tussen alle hoge gebouwen en bussen Japanners. Er is ook een museum, maar ik hoorde dat dit niet de moeite zou zijn. Het was er druk, dus stapten we verder in de Friedrichstrasse waar het ineens een pak gezelliger was. We stopten bij de koffiebar Westberlin voor rust en een stuk taart.

P1140353

Hierna was het tijd voor een bezoek aan Topographie des terrors. Een bezoek dat deed nadenken en dat er wel even inhakte. Ik schreef er al over in deze post.

P1140364

Na dit bezoek wandelden we weer langs de grote baan naar de Potsdamer platz, ook daar vind je stukken van de Berlijnse muur terug. Maar het is toch vooral het centrum van een heuse zakenwijk met veel verkeer. Het lijkt in het niets op het stukje niemandsland dat het is geweest tijdens de Koude Oorlog.

We vervolgden onze weg met langs de ene kant het park Tiergarten en langs de andere kant het zeer sobere holocaustmonument. De Amerikaan Peter Eisenman ontwierp het om een gevoel van desoriëntatie op te wekken, dat symbool staat voor hoe de joden zich tijdens WOII gevoeld moeten hebben. Ik probeerde me ondertussen niet te laten afleiden door alle hipsters die zonodig een Instagramfoto moesten maken terwijl ze op de blokken zitten of staan (wat dus niet mag).

P1140407

Nog even verder tot aan de Brandenburger Tor dan. Deze stadspoort is een symbool voor vrijheid geworden en werd gerenoveerd toen wij er waren. Om hem in zijn volle glorie te bewonderen zal ik dus nog eens terugmoeten.

P1140412

We liepen rechtdoor richting de Reichstag, bekend om zijn immense glazen koepel en volgden zo de Spree tot we weer min of meer aan museumeiland aankwamen.

P1140425

We gingen nog even een kijkje nemen op de AIexanderplatz met de bekende tv-toren, meer veel vond ik er niet aan. Ik wilde nog graag naar de Hackesche Höfe. Dit zijn binnenplaatsjes met een tiental woningen in jugendstil. Het is er gezellig rondwandelen en je vindt er allerlei exclusieve winkeltjes. Het is een soort dorp in een megastad.

P1140444

Het was daarna even zoeken naar de ingang, maar het straatje Haus Schwarzenberg, vlakbij de hofjes wilden we niet missen. Het is een straat bomvol street art en graffiti. Met een bekende tekening van Anne Frank en heel wat andere verborgen werken.

P1140449

P1140460

We liepen weer terug naar het hotel met een voldaan gevoel. Deze wandeling pikt heel wat leuke en historische plekken mee en dat in één dag. Berlijn had me opnieuw verrast.

Voor het avondeten wilden we gaan eten bij Cocolo Ramen. In de Momo zeiden ze dat het aanschuiven was voor het openingsuur. We geloofden het niet, maar trokken toch tijdig naar daar want we hadden honger. We waren bij de laatste twee koppels die een tafeltje konden claimen en het was 2 na 6 (hun openingsuur). Je eet er heel lekkere verse ramensoep en verschrikkelijk goedkoop. Dus ik snap wel waarom mensen staan aan te schuiven. Het is wel geen plek om een hele avond te blijven hangen.

Maar dat waren we sowieso niet van plan want het was Leuchtet. Het lichtfestival van Berlijn. Ik was nog nooit naar zoiets geweest, maar het viel helemaal in de smaak. O.a. de Dom was mooi verlicht, maar ook op andere gebouwen zagen we indrukwekkende projecties. Mooie afsluiter van deze dag.!

IMG_4924

Wat is jouw favoriete plek in het centrum van Berlijn?

Op mijn reisgidspagina vind je een handig overzicht van alle bestemmingen die ik bezocht en de bijhorende blogposts die ik erover schreef. Zo vertrek je nooit zonder inspiratie op vakantie.

Berlijn #2: hipsters in Prenzlauer Berg

Berlijn #2: hipsters in Prenzlauer Berg

Berlijn is nooit echt een stad geweest die me veel zei. Ja, het is een geschiedenisrijke stad, maar oorlogsgeschiedenis is niet echt mijn dada. Niet dat het me niet boeit, want het is te belangrijk om nooit te vergeten, maar het is gewoon niet mijn interesseveld. Toen het lief in september 2018 op conferentie ging naar de Duitse hoofdstad besloot ik toch drie daagjes aan te sluiten (met dank aan Ryanair werd dat zelfs nog een extra nacht 😒).

Berlijn bleek zoveel meer dan een stad getekend door de oorlog en heeft enkele heel toffe levendige buurten. Waaronder Prenzlauer Berg, de wijk waar we sliepen en waar ik jullie vandaag mee naartoe neem.

Dé hipsterbuurt van Berlijn

Tijdens mijn eerste dag in Berlijn zat het lief nog op de conferentie, die plaats vond in de Kulturbrauerei (naast een conferentieplek, ook een soort museum voor tijdelijke tentoonstellingen) in de wijk Prenzlauer Berg. Ik moet eerlijk toegeven dat ik nog nooit van deze wijk had gehoord.

De wijk blijkt de thuis van hipsters, hoogopgeleiden en jonge gezinnen met kinderen. Naast een grote hoeveelheid hippe kledingboetieks, koffiezaken en speeltuinen kan je dit ook duidelijk afleiden aan de vele buggy’s en bakfietsen.

Ik ontbeet samen met een andere collega in de hipste koffiebar der Berlijnse koffiebars (en dat zijn er veel) denk ik, Distrikt Coffee. Op het menu: huisgemaakte granola en toast avocado. Kan het nog hipsterder?

P1140160.JPG
Niet alleen buggy’s, maar ook veel hondjes in deze wijk.

Daarna wandelden we naar Mitte en bezochten wij het Tranenpalast. Normaal zouden we nog verder Mitte verkennen, maar de Turkse president was in de stad en het hele centrum was afgezet en stond vol politie. Gezellig is anders en dus besloten we onze wijk dan maar te verkennen. Niet veel bezienswaardigheden, maar heel wat leuke kiekjes!

P1140226

De wijk is eigenlijk amper te vergelijken met een wijk uit een andere grootstad. Er zijn brede boulevards met hoge (heren)huizen, een brede stoep en meestal bomen die voor verkoeling en zuurstof zorgen. Het doet wat Parijsachtig aan, maar ook niet helemaal.

P1140223

Er woont duidelijk een jonger publiek. Veel bloempotten, street art, fietsen voor de deur en parkjes op elke hoek met speeltuigen. We aten onze lunch (en hun befaamde apfelstrudel als dessert) bij Meierei, een Zwitsers georiënteerd eetplekje in een gezellige straat.

P1140228.JPG

We bezochten het wasserturm park, waar een oude watertoren en enkele andere oude gebouwtjes blenden in de natuur en waar de jeugd komt chillen. Dit zijn mijn soort plekjes. Ik voelde het helemaal.

P1140206.JPG

P1140214.JPG

Een ander bekend park is het Mauerpark, waar op zondagochtend een grote vlooienmarkt is. Er staat ook een permanente legale street art muur waar je elke dag wel artiesten aan het werk kan zien.

IMG_20180928_183305.jpg

Op de plek van dit park stond ooit de Berlijnse muur en de omgeving was deel van niemandsland. Later is deze ruimte dan ingevuld met een park voor de wijk. Niet toevallig vind je daarom wat verderop het Gedenkstatte voor de Berlijnse Muur, waarover ik eerder al schreef.

IMG_20180928_182904.jpg

Er zijn heel wat leuke eetstraatjes in deze wijk waar het ’s avonds heerlijk vertoeven was, voornamelijk rond de Kollwitzplatz. Wij kozen voor het burgerestaurant The Bird aan de andere kant van het Mauerpark. En dat werd een hele voltreffer. Ruime keuze aan burgers en steaks, zeer grote porties en een schappelijke prijs.

Prenzlauer Berg mist toeristische toppers om de grote massa aan te trekken, maar misschien net daarom proef je het echte Berlijnse leven van jonge gezinnen. Ik vind het de ideale wijk om te overnachten in Berlijn. Mitte is heel dichtbij en ’s avonds is er veel te beleven. Ik kom zeker nog eens terug.

Kende jij deze wijk in Berlijn al?

Op mijn reisgidspagina vind je een handig overzicht van alle bestemmingen die ik bezocht en de bijhorende blogposts die ik erover schreef. Zo vertrek je nooit zonder inspiratie op vakantie.

Berlijn #1: 3x oorlogsgeschiedenis

Berlijn #1: 3x oorlogsgeschiedenis

Berlijn is nooit echt een stad geweest die me veel zei. Ja, het is een geschiedenisrijke stad, maar oorlogsgeschiedenis is niet echt mijn dada. Niet dat het me niet boeit, want het is te belangrijk om nooit te vergeten, maar het is gewoon niet mijn interesseveld. Toen het lief in september 2018 op conferentie ging naar de Duitse hoofdstad besloot ik toch drie daagjes aan te sluiten (met dank aan Ryanair werd dat zelfs nog een extra nacht 😒).

Berlijn bleek zoveel meer dan een stad getekend door de oorlog en heeft enkele heel toffe levendige buurten. Toch vond ik ook onze wandeling door Mitte, het centrum, de moeite.

Het meest opvallende is hoe open de Duitsers over hun niet zo fijne verleden zijn. Op verschillende plekken in de stad kan je gratis musea bezoeken die meer uitleg geven over de gebeurtenissen van 40-45 en de Koude Oorlog. Ik bezocht er drie en vertel je even waarom het zo de moeite is.

Tränenpalast

Het tränenpalast of palace of the tears is een klein museum dat je vindt vlakbij het Friedrichstrasse station en daar is een goede reden voor. In dat station konden mensen die door de muur en de Koude Oorlog van hun familie en vrienden gescheiden waren elkaar even officieel ontmoeten. Al zijn er ook periodes geweest dat dit niet mocht, tenzij na een lange en strenge procedure. Tegelijk zijn er ook heel wat gezinnen proberen vluchten van Oost naar West via dit station. Sommigen raakten heelhuids aan de overkant waar ze eindelijk herenigd werden met hun familieleden. Vandaar de naam ‘het tranenpaleis’ omdat er zowel van vreugde als uit verdriet geweend werd.

P1140174.JPG

Het is een stukje geschiedenis waar ik niet zo veel van weet en het museum is fijn opgebouwd. Er is een focus op persoonlijke verhalen, in combinatie met prangende foto’s en beeldmateriaal (dat is natuurlijk het voordeel van recente geschiedenis). Vooral foto’s van mensen die toekijken tijdens de bouw van de muur kwamen binnen, want zij konden toen natuurlijk nog helemaal niet inschatten wat de gevolgen zouden zijn.

Hoewel het dus maar een klein museum is, zijn we er toch wel even binnen geweest om alle bordjes te lezen en in ons op te nemen. Dit is misschien wel mijn favoriet van de drie musea.

Topographie des terrors

P1140365.JPG

Dit museum staat op de plaats waar vroeger de hoofdkwartieren van de SS waren en waar je nog één van de drie grote stukken van de muur kan terugvinden (naast East Side Gallery en het volgende puntje op deze lijst). Het is dus een bewogen plek en daarom is er gekozen om deze te bewaren en er een gratis museum neer te zetten.

P1140364

Wij bezochten de binnenexhibitie die focust op de opkomst van het nazisme en de vervolging van de onreine rassen in Europa. Je komt ook te weten wie de nazikopstukken waren en wat er met hen gebeurd is. Het is geen museum om vrolijk van te worden. En er is veel informatie om te lezen. Daarom dat we het buitenstuk aan de muur met de tentoonstelling ’the path to dictatorship’ even hebben overgeslagen. Het was zo al indrukwekkend genoeg. Deze is echt een must voor iedereen die Berlijn bezoekt!

Gedenkstätte Berliner mauer

P1140487.JPG

Dit gedenkteken met bezoekerscentrum vind je op de grens van de wijk Mitte met Pretzlauerberg en bezochten wij op zondagochtend omdat Leen mij dit had aangeraden. Ik had geen idee dat het zo’n groot gedenkteken zou zijn.

Je wandelt langs de palen die de muur moeten voorstellen en komt hier en daar nog echte stukken muur tegen. Op de gevels van de huizen zie je foto’s van hoe het hier toen was.

P1140489

Eigenlijk was dit een stuk niemandsland dat over een kerkhof en huizen is gebouwd. Mensen konden dus letterlijk niet meer hun overledenen gaan bezoeken. En je leest verhalen van families die elkaar vanuit het raam nog wel konden zien, maar niet met elkaar konden praten. Het is schrijnend om te beseffen hoe je van dag op dag ineens niet meer een straat verder mag wandelen.

P1140495.JPG
Uitzicht vanop het bezoekerscentrum, pal tegen de zon in getrokken

In het bezoekerscentrum lees je nog veel meer verhalen over de muur en je kan met een ijzeren trap naar boven om het hele gebied te bekijken. En dan zie je die brede strook leegte waar nu gras over groeit en een paadje ligt dat vroeger dus letterlijk niets was. We liepen hier langer rond dan verwacht, zeker de moeite!

Berlijn werd geen dure citytrip omdat we gratis zoveel geschiedenis en cultuur konden meepikken. En neen, dan ben je ook niet alleen in die musea. Het was er soms over de koppen lopen. Maar dat zoveel mensen dit stukje geschiedenis meekrijgen kan je alleen maar aanmoedigen, toch?

Bezocht jij al eens een oorlogsmuseum?